دانشمندان در کشفی نادر، زنبورهای مومیایی‌شده ۳ هزار ساله را یافتند
آنچه زنبورها معمولا از خود برجای می‌گذارند، «سنگواره اثر» نامیده می‌شود. سنگواره یا فسیل اثر، آثار برجای‌مانده از مواردی مانند بدن و لانه‌های رهاشده یا فعال است. این کشف اولین سنگواره اثر است که شامل خود زنبور می‌شود.
پیله‌های کشف‌شده با نخ ابریشم‌مانندی پوشانده شده بود که توسط زنبور مادر تولید شده بود. نخ پلیمری ارگانیک و ضدآب بود که باعث حفظ زنبورها درون پیله شده و از کیتین زنبورها دربرابر فعالیت‌های باکتریایی و پوسیدگی محافظت می‌کند. زنبورها در پیله‌هایشان مومیایی شده بودند و شکل بدن و ویژگی‌های متمایز آن‌ها حفظ شده بود.
پژوهشگران به‌منظور مطالعه‌ی زنبورهای مومیایی‌شده بدون تخریب پیله‌های محافظ آن‌ها از میکرو سی‌تی (نوعی سی‌تی اسکن برای ثبت تصاویر دقیق از سوژه‌های کوچک مثل حشرات) استفاده کردند. زنبورهای کشف‌شده درون پیله‌ها به تبار یوسرینی تعلق دارند که گونه‌هایی با شاخک‌های بلند هستند. معمولا تعیین اینکه عامل فسیل‌شدن سلول‌ها چه بوده، دشوار است. حیوانات دیگری وجود دارند که در خاک تونل حفر می‌کنند و ممکن است چیزی شبیه لانه زنبور ایجاد کنند.
درمورد علت مرگ زنبورها، ابتدا به سیل یا خشکسالی طولانی‌مدت اشاره شد که ممکن است منابع غذایی را محدود کرده باشد. اما گرده ذخیره‌شده درون سلول‌ها حاکی از آن بود که زنبورها مقدار زیادی غذا داشتند و از گرسنگی نمرده بودند. درعوض، فرضیه تغییر اقلیم مطرح شد و پژوهشگران پیشنهاد کردند افت ناگهانی دما در اوایل بهار علت مرگ گسترده زنبورها در سطح خاک بوده است.
لانه کشف‌شده زنبورها می‌تواند یادآور این موضوع باشد که زنبورها ازنظر مقابله با تغییر شرایط اقلیمی چقدر مقاومت دارند. هنوز بیش از ۲۵ گونه زنبور شبه یوسرا وجود دارد که در زیستگاه‌های مختلف پرتغال زندگی می‌کنند. پژوهشگران انتظار دارند کشف آن‌ها اطلاعات بیشتری درمورد نحوه مقاوم‌شدن این موجودات دربرابر تغییرات اقلیمی ارائه دهد. بنابراین، زنبورهای مومیایی‌شده سه‌هزار ساله می‌توانند پیام امیدواری در دنیایی باشند که ازنظر اقلیمی وضعیت آشفته‌ای دارد.
